Sunday 19 November 2023

TALAKADU - A CURSED TOWN

 

Our country's history holds many unique places and incredible events that are worth examining. 

During the Gangai dynasty emperors, *Talakadu*, located 40 kilometers from Mysore, was built. Subsequently, it prospered as the capital of numerous kingdoms, but it was cursed in the 16th century and is currently hidden by sand dunes and in the pages of history.  

- Talakadu is a famous Hari Hara Kshetra.

- Talakadu is a deserted cursed city.

- Talakadu is a beautiful resort on the banks of Cauvery river.

I was immediately drawn to visit the place after reading about Talakadu. My wife prepared pulihora, bissibela bath, and daddhojanam and then packed them for our journey. The way was filled with beautiful coconut groves, orchards, and paddy fields. Karnataka state's roads are both wide and well-maintained. 

While driving, I shared with my wife what I had learned about Talakadu. King Harivarma of the Gangakinda dynasty was responsible for building and ruling Talakadu town on the Kaveri river between AD 247 and 266. The Cholas assumed control of the city after them. Vishnuvardhana, the Hoysala king, overthrew the Cholas and developed Talakadu with approximately 30 temples. In the following years, the city was ruled by the Vijayanagara emperors.

The Vijayanagara Empire's representative, King Tirumala of Mysore, took over control of this city in 1610 A.D.  Due to his prolonged illness, the King of Tirumala relinquished the empire to his wife Alamelu Devi and went to worship Lord Shiva at Vaidyanatheshwara Temple, Talakadu.

Rani Alamelu Devi knew about her husband's final hours and handed over the kingdom to her vassal Raja Odayar before heading to his place of death. 

During Raja Odayar's attempt to capture the queen with a malacious intent, the queen unleashed three curses   that would cause - Talakadu Kshetra to sink into the sand, her place of death in Malangi will transform into a whirlpool and Raja Odayar's clan will become annihilated and sacrificed her life by jumping into the Kaveri river.

It came as a surprise that the three events believed to be cursed by Rani Alamelamma actually happened. The river Kaveri, which had been flowing eastward until then, suddenly changed its course by 90° near Talakadu. The river's fine sand created a massive mound that gradually covered Talakadu town. One of history's brightest lights has disappeared into the sand and has become reminiscent of the desert.

Childlessness persisted for almost 400 years in the Odayar dynasty. The Maharajas of Mysore had to adopt the children of their relatives.

The temples currently visible were probably discovered during 1910 excavations directed by Sri Ganeshaya, an Indian archeologist. In his essay on excavations, Shri Ganeshaya has verified these historical features.

Both Shaivism and Vaishnava are worshipped at Talakadu Kshetra, which is now the most significant shrine.

In Talakadu, there are five Shiva temples, including Pathaleshwara, Maruleshwara, Arkeshwara, Vaidyanatheshwara, and Mallikarjuna temples, that represent five faces of Shiva. Among them, the Vaidehithesvara Temple is the most significant and spacious. This temple was created entirely in the Hoysala architectural style. Nandi and Bhringi sculptures are carved on either side of the main sanctuary. The image of a bull can be seen on the chest of the Nandi statue if you observe closely. The stone chains fashioned with serpentine stone reflect the sculptural talent of the period's sculptors. Inside the mantapala, the idols of Nataraja Swamy, Durga Devi, and Sharada Devi are exquisitely adorned. *Manonmani* is the name given to Goddess Parvati in this temple. The temple has numerous pillars that are adorned with artistic illustrations.




The path between Vaidyanatheswara Temple and Pataleswara Temple is entirely sandy. Trekking through the sandy terrain to reach the Pataleswara temple is an amazing adventure. Pataleswara Linga has a unique feature. This Linga changes color from red in the morning to black in the afternoon to white at night. The other three Shiva temples should also be visited.

The Lord Vishnu temple in Talakadu is another noteworthy shrine. Locals call it the *Kirthinarayana Temple*. The Department of Archaeology rebuilt the temple after it collapsed due to sand accumulation. The unfortunate thing is that every year little by little all these temples are sinking into the sand again. The dune has a mound-like shape and a desert-like appearance. The strange thing is that green fields and gardens can be seen from about one hundred yards away from that sandbank. 

This Kirti Narayana Swamy temple stands out amidst the surrounding sand dunes.

The statue of "Srimannarayan" in the Sanctum Sanctum is an impressive 9 feet tall and showcases various notable features. These include Thiru namas, a Conic Chakra adorned with the Seal of blessing Kaumudi, and Padmas held in both hands, all complemented by a serene and smiling face. The desirable form of the swami fails to satisfy the mind, regardless of how long one contemplates it. Swami's Mohana Roopa left Sri Ramanuja in awe with his divine appearance. The amount of time we spent venerating the magnificent Kirti Narayan eludes my memory.

After receiving the divine blessings, we found solace under the shade of the serene trees and relished the pulihora and other delicacies we had carried along. The existence of monkeys in this region is a cause for concern.

The Cauvery river is located approximately 1.5 kilometers away from that place. The region has become a favored spot for travelers seeking adventure. Tourists can enjoy an exhilarating experience by going on a river rafting excursion. We spent Rs 200/- and embarked on a 45-minute rafting adventure on the Cauvery river.

Nevertheless, the enigma of Talakadu town will persistently confound individuals who seek to delve into history with a fresh perspective.

As we indulged in recollecting our travel adventures, our vehicle was swiftly traversing towards Mysore.

                           Y Dwaraka Nath

                            Mysore

Ranganithittu Bird Sanctuary, Mysore

 

The wonderful bird sanctuary located nearby Mysore is worth visiting on the way to Brindavan Gardens.

The natural sanctuary located on the banks of the Kaveri river spans 40 acres and is home to numerous bird species and crocodiles.

During the months of October and November, birds from all over flock to this sanctuary and choose it as their nesting place.

This sanctuary has boating facilities that allow us to watch birds and crocodiles from a very close distance.

In addition, the Karnataka government has developed a lovely garden in this location.

Ranganithittu bird sanctuary is a place where kids and bird watchers will truly find a paradise.

Other places of interest very close to this sanctuary are – Brindavan Gardens, Srirangapatnam and Nimishamba temple.


                             Y Dwaraka Nath

                             Mysore

Swarghat hill station - The ultimate utopia on Earth

 


During my childhood, whenever I had the urge to depict the beauty of nature through art, I would consistently draw a single image - the sun concealing itself behind two majestic mountains while a gentle stream cascaded down from their peaks. I am confident that many of us have sketched this very scene, unknowingly captivated by its serene allure. If one ever wishes to witness this drawing come to life, a visit to the enchanting hill station of Swarghat in Himachal Pradesh is a must.

Swarghat is situated on the Shivalik mountain range and lies along the Delhi-Manali highway, approximately 90 kilometers from Chandigarh.

In November 2010, I had the opportunity to visit Swarghat while on a road trip with my family from Gurgaon to Manali. This was during my time working in Gurgaon.

In order to evade the heavy traffic in Delhi, we commenced our journey at the crack of dawn, around 5.00 AM. The weather was bitterly cold, and as we ventured onto the Chandigarh highway, the conditions only worsened. Promptly, my wife ensured that our children were bundled up in sweaters and caps. Seated in the back, they cocooned themselves in blankets, peering out through the closed windows, attentively listening to my tales. As we passed through Panipat and Sonipat, I enlightened them about the historical significance of these two cities.

After a while, during our journey through Karnal city, I informed them that it is the realm of Karna from the epic Mahabharata. By 8.30 AM, we arrived at Kurukshetra, the sacred site where the great battle between the Pandavas and Kauravas took place. According to Hindu mythology, Kurukshetra is a highly revered place, and any act of charity towards the poor in that location will result in abundant blessings. Moreover, taking a bath in the holy waters of Brahma Sarovar tank during an eclipse is believed to grant us the merits equivalent to performing 1000 Aswamedha yagnas.

After having our breakfast, we proceeded to explore significant locations such as the site where Bhagavatgita was imparted to Arjuna by the divine Bhagavan Krishna himself. We also visited the spot where the valiant warrior Bhishma met his end on the bed of arrows known as *Ampa sayya*. Additionally, we made a point to visit the Brahma Sarovara and Bhima Sarovara tanks.

Swarghat hill station was our initial resting point on the tour, and we proceeded there. During our journey, we traversed Ambala city, which I informed my children was the place where Amba, the woman who brought about Bheeshma's defeat, resided.

In order to bypass the traffic in Chandigarh, we opted to take a detour through Ropadi town, formerly known as Roopnagar. Eventually, we crossed over the Sutlej River and were amazed by its stunning sky blue hue. It was truly invigorating to witness such a breathtaking sight.

After a two-hour drive from Sutlej, we finally arrived at our destination for the day, *Swarghat hill station*, nestled on the majestic peaks of the Shivalic mountain range. Prior to our trip, I had made an online reservation for a suite at the renowned Himachal Pradesh tourism resort called *Hill top*.

Upon arriving at the resort, we parked our car and stepped out in awe. The stunning scenery before us left us speechless. The picturesque views of the lush greenery and majestic Himalayas with their silver peaks were simply breathtaking. The tranquil atmosphere and serene beauty of the place had a calming effect on our restless souls. It's hard to put into words just how magnificent this paradise truly is. The cloud-covered mountain slopes and tall trees surrounding us were a sight to behold, and we felt grateful to have witnessed such enthralling vistas.

The breathtaking sight of the Sunrise peeking through the clouds draped over the mountain slopes is indescribable. The serene and magnificent aura of Swarghat and its environs were simply divine.

The Tourism department takes great care in maintaining The Hill Top Guest House. The staff is known for their courteous and polite demeanor, and the suites are kept in immaculate condition. Guests can enjoy delicious food items during their stay. The room rent is quite reasonable, especially during the off-season. The spacious hall is equipped with four beds, room heaters, 24/7 hot water facility, and unlimited blankets. Additionally, all modern facilities are provided for the guests' convenience. The suite is available for a charge of Rs.800/-.





We had an adventurous drive in the evening as we visited the nearby Naina Devi Temple and Baktanangal Project.

The serene atmosphere, healthy food, and pollution-free environment at Swarghat make it a heavenly abode where one can extend their stay. My stay at Swarghat was so captivating that I fell in love with the place.


                                               Y Dwaraka Nath

                                                Mysore





Discover the Beauty of Kere Thonnur - (Thondanur): A Memorable Journey


 

India is a land of spirituality and culture, where every inch of the land is considered sacred. Karnataka, a state in southern India, is home to many famous temples and shrines that preserve the Vedic culture. One such place is Kere Thonnur, also known as Thondanur, located near Mysore. Visiting this place is a sweet travel experience that will leave you with unforgettable memories. It is a place where the fragrance of knowledge and spirituality spreads, and where you can feel the presence of the divine in every aspect of nature.



During our recent trip, we had the opportunity to explore the village of Kere Thonnuru, located 38 km away from Mysore. In Kannada language, "Kere" translates to "pond". This village is adorned with lush green crop fields and coconut groves, reminiscent of the scenic beauty of Konaseema in Andhra Pradesh. The village owes its charm to a dam that was constructed on the river Yadava a millennium ago under the orders of Sri Ramanujacharya. This dam gave rise to a beautiful pond. Sri Ramanujacharya sought refuge in this area after escaping from Kulottungan, the Saivadharma ruler of Sriranga. During his stay, he carefully observed the flow of the Yadava river in this region and decided to build a dam here.

This dam holds the distinction of being the inaugural dam in the Asian continent. For a millennium, this reservoir has remained impervious to drought, even during times of widespread famine. At the inception of the reservoir, an idol of Sri Ramanuja in the Padmasana mudra was placed. Continuously brimming with copious amounts of water, this reservoir and dam provide a haven of joy and tranquility for all who come to visit.

Three temples of great antiquity and renown are situated in close proximity to the Thonnur tank.

*Parthasarathy temple*



The Parthasarathy Temple, also known as the Gopalakrishna Swamy Temple, was constructed by Dharmaraja during the Dwapara Yugantam era following Lord Krishna's departure. The temple is enclosed by towering praharams, creating a sense of grandeur. A spacious courtyard has been meticulously designed to accommodate religious festivities. Devotees are captivated by the exquisite idol of Lord Gopalakrishna enshrined in the sanctum sanctorum, accompanied by Sridevi and Bhudevi Thayarus. The temple pavilion still bears remnants of Sri Krishna's murals, a testament to its rich history. Currently, the Department of Archaeology oversees the maintenance and preservation of this ancient temple. Learning that it was built by Dharmaraja, who had received the blessings of Lord Krishna, fills me with an indescribable sense of devotion.

*Nambi Narayana Swamy Temple*



This temple, considered one of the most sacred Pancha Narayana Kshetras by the Sri Vaishnavas, was constructed approximately a millennium ago under the direction of Sri Ramanuja. It stands opposite the Sri Gopalakrishna Swamy temple. Sri Ramanujacharya rescued the daughter of Hoysala lord and Jain preacher Sri Bittideva from the clutches of a Brahma rakshasa. Since that day, Bittideva renounced Jainism in the presence of Sri Ramanuja and embraced Vaishnavism, adopting the name Vishnuvardhana. Inscriptions indicate that Vishnuvardhana himself built this temple on the instructions of Sri Ramanuja.

The Endowment Department of the Government of Karnataka takes great care in maintaining this temple, which is situated in a spacious courtyard. Despite the passage of thousands of years, the image of Narayan in the innermost chamber remains remarkably beautiful and serene. What sets this temple apart is the worship of Lord Narayana as *Sowmya Narayana*, depicted with a conch shell in his right hand and Sudarshana Chakra in his left hand. The Goddess worshipped here is known as Aravindanayaki Thayar.

The central temple is encircled by expansive corridors featuring double-layered praharis. The remarkable craftsmanship of the Hoysalas is truly indescribable when admiring the intricately sculpted pillars adorning the temple's mantapas.

With the exception of festivals, the temple is usually not crowded. However, on the day we went, there was a notable presence of devotees who had traveled from Tamil Nadu.

*Temple of Yoga Narasimha and Ramanuja*

Situated on a modest hill just behind the Nambi Narayana Swamy Temple, this temple is home to Sri Narasimha Swamy, who is depicted in the yoga mudra, a sitting posture associated with Ayyappa Swamy. According to the temple priest, the deity was consecrated by Prahlad during the Krita Yuga. Additionally, the idol of Sri Ramanujacharya is revered and worshipped to the right of the temple's main entrance.

Our visit to Kere Tonnuru Dam, the lake, and three of the oldest and most stunning temples left us with a sense of exhilaration, happiness, and contentment upon our return.


                                             Y Dwaraka Nath

                                             Mysore

Sunday 24 September 2023

విరుదాచలం లేదా వృద్ధాచల క్షేత్ర సందర్శనానుభవాలు

చిన్నతనం నుండీ పలు దేవాలయాల సందర్శనం నాకు అమిత ఆనందాన్ని కలిగించేది. ఆలయాల సందర్శనం వలన కలిగే మానసిక ప్రశాంతత,  అలౌకిక ఆనందం వర్ణనాతీతం. ఆలయ ప్రాంగణంలో అడుగు పెట్టగానే మనలో ఏదో తెలియని శక్తి ప్రేరేపితమైన భావన నాలో చాలాసార్లు కలిగింది. ఈ ఆలయ సందర్శనమనే సద్గుణం మా తల్లిదండ్రుల నుండి నాకు సంక్రమించిందనే చెప్పాలి.

మన భరతభూమిలో అడుగడుగునా గుడి వుంది. ప్రతీ ఆలయమూ ఒక విశిష్టతనూ, ప్రత్యేకతనూ కలిగివుంటుంది. అందునా దక్షిణ భారతాన ఆలయాలు చాలా విశాలమైన ప్రాంగణాలతో, ఎత్తైన గోపురాలతో, సనాతన వైదిక ఆచారాలచే పూజాదికాలు నిర్వహింపబడుతూ, చక్కని శిల్పకళతో అలరారుతూ వుంటాయి. 

అలాంటి ఒక అత్యంత పురాతన మహిమాన్విత ఆలయమైన *విరుదాచలం లేదా వృద్ధాచలం* ఆలయాన్ని ఈ మధ్యనే సందర్శించే భాగ్యం మాకు లభించింది. 

తమిళనాడులోని సేలం పట్టణం నుండి 135 కి.మీ.ల దూరంలో సేలం-చిదంబరం జాతీయ రహదారిపై వున్న ఈ ఆలయం కాశీ క్షేత్రం కన్నా అత్యంత పురాతనమైనది మరియు పవిత్రమైనదని ప్రతీతి. వృద్దాచలాన్ని వృద్ధ కాశి అని కూడా పిలుస్తారు. ఇందుకు కారణం లేకపోలేదు. స్థలపురాణం ప్రకారం బ్రహ్మ సృష్టి ప్రారంభంలో ముందుగా జలాన్ని సృష్టించి, జీవకోటి మనుగడకు కావలసిన భూభాగాన్ని అందించవలసినదిగా పరమేశ్వరుని ప్రార్థించాడు. అందుకు ఈశ్వరుడు సమ్మతించి ఒక గిరి రూపంలో ఇక్కడ వెలిసాడట. ఈ క్షేత్రాన్ని మొదట పళమలై అని పిలచేవారు. తదనంతరం విరదాచలంగా ఖ్యాతి పొందింది. చిదంబరంలో పరమేశ్వరుడు కాళితో పోటిపడి నాట్యం చేస్తే, ఈ విరుదాచలం లేదా వృద్ధాచలంలో విరుదాచలేశ్వరుడు గా ప్రఖ్యాతుడైన ఈశ్వరుడు తన సంతోషం కోసం నాట్యం చేశాడని చెబుతారు. అనగా స్వామి సంతోష తరంగాల్లో తేలిపోతూ నాట్యం చేసిన ప్రదేశం ఇది. కనుక ఈ క్షేత్రాన్ని సందర్శించే భక్తులకు మనఃక్లేశాలు తొలగిపోయి, వారి జీవితం ఆనందమయం అవుతుంది.

ఇక్కడ స్వామివారిని సేవిస్తే కాశీలో విశ్వనాథుడిని సేవించిన దానికంటే ఎక్కువ పుణ్యం లభిస్తుందని నమ్ముతారు. అంతేకాకుండా ఇక్కడ పుట్టినా, చనిపోయినా అప్పటి వరకూ చేసిన తప్పులు సమిసిపోయి తప్పక కైలాసానికి వెళ్తామని  ప్రతీతి. అందుకే కాశీలో జీవిత చరమాంకం గడపడానికి వీలు కుదరని వారు ఇక్కడికి వచ్చి ఈ స్వామి సన్నిదిలో తమ శేష జీవితాన్ని ముగిస్తారు. ఇక్కడి స్థలపురాణం ప్రకారం వృద్ధకాశి అని పిలువబడే ఈ విరుదాచలంలో  జన్మించినా, నివసించినా, మరణించినా, పూజించినా మరియు ఈ క్షేత్ర మహిమ తలచుకొన్నా ముక్తి లభిస్తుంది. కాశీలో చెప్పినట్టే ఇక్కడ కూడా చనిపోతున్నవారి శిరస్సును తన ఒడిలో ఉంచుకొని ఇక్కడ కొలువై ఉన్న వృధ్ధాంబిక అమ్మవారు తన చీర కొంగుతో విసురుతూ ఉండగా, వారి చెవిలో పరమేశ్వరుడు తారక మంత్రాన్ని ఉపదేశించి వారికి మోక్షం ప్రసాదిస్తాడని చెబుతారు. అంతేకాక మహిళలు తమ పసుపు కుంకుమలు చల్లగా ఉండాలని ఈ అమ్మవారిని పూజిస్తే, వృధ్ధాంబిక అమ్మవారు వారి కోరికలు తీరుస్తుందని ప్రతీతి. ఇందుకు నిదర్శనంగా నా మిత్రుని వృత్తాంతం మనవిచేస్తాను. నా మిత్రుడు ఒకరు తీవ్రమైన హృద్రోగంతో బాధపడుతూ, వైద్యలంతా పెదవి విరిచిన సమయంలో అతని సతీమణి వృద్ధాంబికను తన భర్త ప్రాణాలు కాపాడమని, బదులుగా తన తాళిబొట్టును అమ్మవారికి సమర్పించుకుంటానని, మరలా తాళిని ధరించనని మొక్కుకున్నారు. అంతే, వైద్యలోకం ఆశ్చర్యపోయే రీతిగా నా మిత్రుడు సంపూర్ణ ఆరోగ్యవంతుడైనాడు. అతని సతీమణి మొక్కుకున్న విధంగా ఇప్పటికీ మెడలో పసుపుకొమ్ము మటుకే ధరించివున్నారు. అమ్మవారి మహిమలు తెలియజేసే ఇలాంటి వృత్తాంతాలు ఈ ప్రాంతంలో కోకొల్లలు.

*చేసుకున్నవారికి చేసుకున్నంత* అనే లోకోక్తి ప్రసిద్ధమైనది ఇక్కడే ఉద్భవించింది. పూర్వం ఈ ప్రాంత ప్రజలు కరువు కాటకాల వల్ల నిత్యం అష్ట కష్టాలు పడేవారు. దీంతో స్థానికంగా ఉండే విభాసిత మహర్షి, విరుదాచలేశ్వరునికి సేవ చేస్తే ఫలితం ఉంటుందని చెప్పాడు. దీంతో ఆ ఊరిపెద్దలంతా కలిసి స్వామివారికి దేవాలయం నిర్మించాలని తీర్మానించారు. అయితే ఆ సమయంలో వారి జీవనం ఎలా అన్న అనుమానం కలిగింది. దీనికి విభాసిత మహర్షి, వృద్దేశ్వర స్వామి వారిపై నమ్మకంతో పని చేయండి, చేసుకొన్నవారికి చేసుకొన్నంతంగా లాభం చేకూరుతుందని చెప్పారు. దీంతో ప్రజలు అయిష్టంగానే 

ఆ పనికి పూనుకొన్నారు. ఇక ఉదయం నుంచి సాయంత్రం వరకూ పనిచేసిన వారికి 

విభాసిత మహర్షి స్థానికంగా ఉంటున్న వణ్ణి వృక్షం నుంచి కొన్ని ఆకులు తీసుకొని పనిచేసిన వారికి ఇచ్చేవాడు.ఆశ్చర్యంగా ఆ ఆకులు బంగారు నాణ్యాలుగా మారేవి. ఎవరెవరు ఎంతెంత పని చేసారో అంతకు సమానంగా ఆ ఆకులు నాణ్యాలుగా మారేవి. అప్పటి నుంచే చేసుకున్నవారికి చేసుకున్నంత అనే నానుడి మొదలయ్యిందని చెబుతారు. సుందరార్ అనే పరమ శివభక్తుడు స్వామిని కీర్తిస్తూ అనేక వేల కృతులను గానం చేసాడట. అందుకు సంతుష్టుడైన పరమేశ్వరుడు సుందరార్ నకు 12000 బంగారు నాణాలను అనుగ్రహిస్తారు. అయితే సుందరార్ తోవలో దొంగల భయం గురించి విన్నవించుకోగా, స్వామి ఆ నాణాలను ఆలయ సమీపంలోని మణిముత్తార్ నదిలో పడవేసి, వాటిని అతని స్వగ్రామమైన తిరువారూర్ లోని చెఱువులో పొందవచ్చని వరమిస్తారు. స్వామి చెప్పిన విధంగానే సుందరార్ నకు అతని గ్రామ చెఱువులో ఆ నాణాలు దొరికాయట. ఆనాటి నుండి "నదిలో పడేసుకొని, చెఱువులో వెదకటం" అనే నానుడి పుట్టింది.

ఈ ఆలయంలో 5 అంకెకు విశిష్ట స్థానం ఉంది. ఈ ఆలయ ప్రాంగణంలో పూజలందుకొనే మూర్తులు ఐదుగురు - వినాయకుడు, సుబ్రహ్మణ్యేశ్వరుడు, శివుడు, శక్తి, భైరవుడు. ఈ ఆలయంలో స్వామివారికి ఐదు పేర్లు ఉన్నాయి. అవి విరుధ గిరీశ్వరుడు, పళమలైనాథార్, విరుద్ధాచలేశ్వర్, ముద్దుకుండ్రీశ్వరుడు, వృధ్ధ గిరీశ్వరుడు. అలాగే ఈ ఆలయానికి ఐదు ప్రాకారాలు, ఐదు గోపురాలు, ఐదు నందులు, ఐదు ధ్వజస్తంభాలు, ఐదు మంటపాలు, ఐదు రథాలు వున్నాయి. అంతేకాకుండా స్వామివారికి ప్రభాత సమయం నుండి పవ్వళింపు సేవ లోపల ఐదు సార్లు నిర్ణీత సమయంలో పూజాధికాలు నిర్వహిస్తారు. 

శైవ సిద్దాంతం ప్రకారం ఈ ఆలయంలో 28 ఆగమ శాఖలు ఉన్నాయి. సుబ్రహ్మణ్యేశ్వరుడు ఈ 28 సిద్ధాంతాలకు ప్రతీకగా 28 శివలింగాలను ఇక్కడ ప్రతిష్టించి పూజించాడని ప్రతీతి. ఈ సిద్ధాంతాల వల్లే ఈ ఆలయానికి ఆగమ ఆలయమని పేరు వచ్చింది. ఈ విశేషం ఉన్న ఆలయం మన దక్షిణాన ఇదొక్కటే. 

ఈ అలయ ప్రధాన మంటపం రథం వలె దర్శనమిస్తుంది. ఇక్కడ వున్న మరొక ప్రత్యేకత పితృదోషం వున్నవారు ఈ ఆలయ ప్రాంగణంలో గల వణ్ణి వృక్షం చుట్టూ 11 ప్రదక్షిణలు చేస్తే, దోషాలన్నీ తొలగిపోయి, పితృదేవతలు సంతుష్టులౌతారని నమ్మకం. ఆ వణ్ణి వృక్షం క్రింద వశిష్ఠ, విభాసిత తదితర మహర్షుల విగ్రహాలు వున్నాయి. అరుణాచలం (తిరువణ్ణామలై) లో గిరి ప్రదక్షిణం చేసే విధంగానే ఇక్కడ కూడా ప్రతీ పౌర్ణమికి భక్తులు వేల సంఖ్యలో గిరి ప్రదక్షిణలు చేస్తూవుంటారు.

అత్యంత విశాలమైన ఈ విరుదాచల ఆలయాన్ని చూడడానికి రెండు కళ్ళు సరిపోవు మరియు మహిమలు పొగడటం చతుర్ముఖ బ్రహ్మకు కూడా సాధ్యం కాదనటం అతిశయోక్తి ఏమాత్రం కాదు.

మైసూరుకి తిరుగు ప్రయాణంలో సేలం సమీపంలోని ఎత్తాపూర్ గ్రామంలో కొత్తగా నిర్మించిన 146 అడుగుల ఎత్తైన సుబ్రహ్మణ్యేశ్వర స్వామి మూర్తిని తిలకించాము. ఇది కౌలాలంపూర్ లోని విగ్రహం కన్నా 10 అడుగులు ఎత్తైనది మరియు ఆ శిల్పి చేతనే నిర్మింపబడింది.

మార్గమధ్యంలో నమక్కల్ క్షేత్రంలో కొలువైవున్న అత్యంత ఎత్తైన ఆంజనేయుని సేవించుకున్నాము.  మా మరువలేని యాత్రానుభవాలను నెమరు వేసుకుంటూ కారుని మైసూరు రహదారిలో పరుగెత్తించాము.

                                         యజ్ఞమూర్తి ద్వారకానాథ్

                     

Tuesday 28 July 2015

పర్లీ వైద్యనాథ జ్యోతిర్లింగ దర్శనం

పర్లీ వైద్యనాథ  జ్యోతిర్లింగ దర్శనం
                                                                      - యజ్ఞమూర్తి ద్వారకా నాథ్
“రత్నైకల్పిత మాసనం హిమజలై స్నానంచ దివ్యాంబరం, నానారత్న విభూషితం మృగమదా మోదాంకితం చందనం,
జాతీ చంపక బిల్వ పత్ర రచితం పుష్పంచ ధూపం తధా, దీపం దేవ దయానిధే పశుపతే హృత్కల్పితం గృహ్యతాం.”
అవి నేను పిట్లం (నిజామాబాద్ జిల్లా) ఆంధ్రా బ్యాంక్ బ్రాంచ్ లో మేనేజర్ గా పనిచేస్తున్న రోజులు.   మా అబ్బాయి  సాయి శరణ్ ఢిల్లీలో టీ లో యం టెక్ చేస్తున్నాడుమా అమ్మాయి  వైషూ హైద్రాబాదు లో అర్కిటెక్చర్ చదువుతోంది.  నా అర్థాంగి పద్మజ మా అమ్మాయిని చూసుకుంటూ హైద్రాబాదు లో వుంటోంది.   సాయి శరణ్,  వైషూలకు ఒక వారం రోజులు సెలవులు కావడంతో  ఒక  మూడు రోజులు వుండివెళ్ళడానికి  అంతా పిట్లం  వచ్చారు
ఇంకేం అప్పటికప్పుడు బ్యాంకు లో 3 రోజుల సెలవు తీసుకొని, అక్కడకి దగ్గరలోనే వున్న మహారాష్ట్రలోని పర్లీ వైద్యనాథ జ్యొతిర్లింగాన్ని  దర్శనం చేసుకోవాలని ప్రోగ్రాం వేసేసాము.   కొందరు ప్రజ్వల్యం వైద్యనాథ జ్యొతిర్లింగం ఇది కాదని "దియొఘర్" లో వుందని వాదన చేస్తున్నా, చాలా మంది నమ్మినట్లే మేము కూడా పర్లి వైద్యనాథ ఆలయాన్నే 5 జ్యొతిర్లింగం గా నమ్ముతాముపర్లీకి హైద్రాబాదునుండి రైలుమార్గం కూడా వుంది.  పిట్లం నుండి పర్లీ సుమారు 195 కీ. మీ. దూరంలో వుంది.      తిరుగు ప్రయాణంలో పర్లీ నుండి లాతూర్, బసవకల్యాణ్ ల మీదుగా హైద్రాబాదు కి (సుమారు 375 కీ.మీ. లు) చేరుకోవాలని నిర్ణయించాము.  ఎప్పటిలాగానే ఈసారి కూడా మా ప్రయాణం మా కారులోనే అని నిర్ణయించాము.
03.03.2015 – మంగళవారం – సమయం: సాయంత్రం 6.00 గంటలు –
నేను సాయంత్రం 6.00 ల కల్లా బ్యాంకు నుండి వచ్చాను.  పద్మజ, పిల్లలు అప్పటికే సామాన్లు సర్ది సిద్ధంగా వున్నారు. ఇంకో ఐదు నిముషాల్లో సామాన్లు కార్లో చక్కగా సర్దేసాను. విఘ్నేశ్వరునికీ, ఈశ్వరునికీ నమస్కరించి బయలుదేరాము.  మా కారు పిట్లం గ్రామాన్ని దాటి గుంతలతో నిండిన “కంగ్టి గ్రామం” మీదుగా నిదానంగా సాగింది.  ఆ ప్రదేశమంతా బాగా వెనుకబడి అభివృద్ధికి ఆమడ దూరంలో వుంది. రోడ్డు పరిస్థితి దారుణంగా వుంది.  మొత్తం రోడ్డంతా పోయి మొత్తం గులకరాళ్ళే మిగిలాయి. గత కొన్నేళ్ళుగా అక్కడి ప్రజలు ఆ  రహదారులకే అలవాటుపడి మౌనంగా అలాగే బ్రతుకుతున్నారు. మారుమూల గ్రామాలకు బస్సులు
లేక పోవడంతో ప్రజలందరూ తూఫాన్ వంటి ప్రైవేటు వాహనాలలో క్రిక్కిరిసి ప్రయాణిస్తూ కనిపించారు.  ఆ గులకరాళ్ళపై కారుని జాగ్రత్తగా నడుపుతూ నిదానంగా ముందుకుసాగాము. గోధూళి వేళ కావడంతో రోడ్డు పై ఆవులు మందలు మందలుగా ఎదురు వస్తున్నాయి.

ఇంకో గంటలో మా కారు  కర్ణాటక లో అడుగుపెట్టింది.  అక్కడినుండి రోడ్డు బాగుంది. ఒక్క అర గంటలో మేము “ఔరాద్ నగరాన్ని” (కర్ణాటక)  సమీపించాము. అప్పటికి సమయం రాత్రి గం. 8.00 లు కావస్తోంది. ఔరాద్ లోని పదవ శతాబ్దపు అమరలింగేశ్వర ఆలయం చాల ప్రఖ్యాతమైనది. ఈ ఆలయం వల్లనే ఔరాద్ పట్టణము పదవ శతాబ్దంలో "అమరవాడి" లేద "అవరవాడి" గా వ్యవహరింపబడేది.  ఈ ఆలయాన్ని విక్రమాదిత్యుని కుమారుడైన సోమేశ్వరుదు నిర్మించాడని ఆలయంలోని శిలా శాసనాలు ధృవీకరిస్తున్నాయి. ఆలయంలో రద్దీ అస్సలు లేదు. అమరలింగేశ్వరుని దర్శనానంతరము మా ప్రయాణం ఒక గంట తర్వాత మళ్ళీ మొదలైంది.  కొద్దిసేపట్లోనే మేము మహారాష్ట్ర లో అడుగుపెట్టాము.  ఇంకొక్క గంట ప్రయాణం అనంతరం సుమారు రాత్రి 9.00 గంటల ప్రాంతంలో మా కారు “ఉద్గిర్ నగరం” చేరింది.  రాత్రికి మా బస ఉద్గిర్ నగరంలోని పేద్ద హోటల్ అయిన అజంతా హోటల్ (02385-253838) లో.  హోటల్ సుమారుగా బాగానే వుంది.  హోటల్లోనె వున్న రెస్టారెంట్ లో భోజనం రుచిగా వుంది.
04.03.2015 - బుధవారం - ఉదయం గం 8.00 లు:  ఉద్గిర్ (ఉదయగిరి) నగరంలో చూడతగ్గ ప్రదేశం ఉద్గిర్ కోట. 
ఈ కోటను చేజిక్కించుకునేదుకు హైద్రాబాదు నవాబు మరాఠా వీరులతో 1761 లో పోరాడి, మరాఠా ప్రభువైన సదాశివరవ్ భావ్ చేతిలో ఘోర పరాజయం పాలయ్యాడు. నేటికీ ఈ కోట మరాఠా వీరుల విజయ చరిత్రను ప్రపంచానికి తెలియపరుస్తూ గర్వంగా నిలబడి ఉంది.   అయితే కోట విశేషాలను తెలిపేందుకు గైడ్ల వ్యవస్థ లేదు.  కోట కూడా సరైన నిర్వహణ లేక శిధిలావస్థకు చేరుతోంది.  కోటంతా మరియు కోట గోడలమీద పిచ్చి చెట్లు పెరిగివున్నాయి.  ఈ ఉదయగిరి కోటనుంది ప్రక్కన వున్న గ్రామాలకు సొరంగ మార్గాలున్నాయని స్థానిక ప్రజలు చెప్పుకుంటారు.  కోటలోపల పురాతన ఉదయగిరీశ్వరాలయం వుంది.
ఒక్క గంటలో కోటను వీక్షించి అంబాజోగై కి మా ప్రయాణం మొదలైంది. పద్మజ మాకు అల్పాహారంగా  జాము మరియు పీనట్ బట్టర్ లను పూసిన బ్రెడ్డును ఇచ్చింది. ఉద్గిర్ నుండి అంబాజోగై కి రేణాపూర్ మీదుగా సరిగ్గా 95 కి. మీ. లు.  అంబా జోగై నుండి పర్లీ కి 22 కీ.మీ.లు.
అప్పటికే సమయం ఉదయం గం. 10.00 లు అవుతూండటంతో కారుని ఇంకెక్కడా ఆపకుండా పరిగిత్తించాను.  రోడ్డు అక్కడక్కడా పాడయి వుంది.   చాలా దూర దూరంగా చిన్న చిన్న వూళ్ళు తగులుతున్నాయి.  ఆ రోడ్డుపై ట్రాఫిక్ కూడా చాలా తక్కువగా వుంది.  గత కొన్ని సంవత్సరాలుగా రోడ్డు పాడయిన చోటల్లా ప్యాచ్ లు మటుకే వేయడంవల్ల రోడ్డంతా ఎగుడు దిగుడుగా వుంది.  అందమైన ప్రకృతి ఒడిలో చిన్న చిన్న లోయల మీదుగా మా ప్రయాణం సాగింది. మేము అంబాజోగై చేరేసరికి మధ్యాహ్నం 11.30 గంటలు అయ్యింది.
   అంబాజోగేశ్వరీ దేవి ఈశ్వరునికై తపమాచరించి, మెప్పించి శంకరుని వివాహమాడిన ప్రదేశమే అంబాజోగై గా ప్రసిద్ధి చెందింది.  పార్వతీ దేవి దంతశూరుడనే రాక్షసుడిని వధించిన ప్రదేశం కూడా ఇదే.  ఒకప్పుడు మహారాష్ట్ర ప్రభుత్వము అంబాజోగై లో క్షయనివారణ ఆసుపత్రిని ఏర్పరిచారు.  నేడు అంబా జోగై విద్యాలయాలతో, పెద్ద పెద్ద హోటళ్ళతో అభివృద్ధి చెందిన టౌను.   ఈ గుడికి కొంకణ తీరం నుండి చాలా మంది భక్తజనం దర్శనానికై వస్తూవుంటారు.  అప్పటికే అపహార్ణవేళ అవుతూండటంతో  మా కారుని నేరుగా అమ్మవారి గుడికి పోనిచ్చాను.  గుడిలో రద్దీ చాలా సామాన్యంగా వుంది. అమ్మవారికి అర్చన అనంతరం గుడి బయట దీపస్తంబం దగ్గర పిల్లలకు కొన్ని ఫోటోలు తీసాము.  మా మద్యాహ్న భోజనం అంబా జోగై లోని "పలక్ వెజ్" లో ముగించాము.  ఉత్తర భారత వంటకాలతో భోజనం రుచిగా, శుచిగా చాలా బాగుంది.  రెస్టారెంట్ బయటవున్న గార్డెన్ లో కొంత సేద తీరాము.  
 కొంత విశ్రాంతి తర్వాత మధ్యాహ్నం గం.2.00 ల ప్రాంతంలో పర్లీ కి బయలుదేరాము.  మార్గమధ్యంలో మాకు రోడ్డుకు ఎడమప్రక్కగా "శ్రీ రామ రక్షా గోశాల" గృహం కనబడితే కారు ఆపాము.   పచ్చటి చెట్ల మధ్య విశాలమైన ప్రాంగణంలో వృద్ధాశ్రమం, గోశాల ఇంకా నిరంతర రామనామ జప సంకీర్తనా మంటపమూ ఇక్కడ నిర్వహిస్తున్నారు.  గోశాలలో సుమారు 40 వరకు గోవులకు ఆశ్రయమిచ్చివున్నారు.
  చక్కటి గోశాల నిర్వహణకు గుర్తుగా గోవులన్నీ ఆరోగ్యంగా పుష్టిగా వున్నాయి.  దూడలు సుమారు 6-7 వరకూ వున్నాయి.  గోసేవలో కొంత సమయం గడిపి, ప్రక్కనే వున్న నిరంతర రామనామ సంకీర్తనా మండపాన్ని దర్శించాము. వృద్ధాశ్రమంలో గల సభ్యులను ఆప్యాయతతో పలకరించి కొన్ని పండ్లను ఇచ్చి పర్లీకి బయలుదేరాము.
సాయంత్రం గం.4.00 ల ప్రాంతంలో పర్లీ చేరుకున్నాము.  “అంబాజోగై” నుండి పర్లీ సరిగ్గా 22 కీ.మీ.లు. కారుని నేరుగా బస్ స్టాండ్ దగ్గరలోని హోటల్ అనసూయా పాలెస్ (Ph. 02446-222377) లోనికి పోనిచ్చాను.  హోటల్ చాల శుభ్రంగా వుంది.  హోటల్ సిబ్బంది కూడా వినయ మర్యాదలతో ప్రవర్తిస్తున్నారు. 
రూం కూడా విశాలంగా 24 గంటలు వేడినీళ్ళ సౌలభ్యంతో, ఒక పేద్ద ఎల్ సీ డీ టీవీ తో వుంది.  అంత పేద్ద రూము అద్దె కూడా అందుబాటులోనే (రూ.700/-) వుంది. 
               భక్త ప్రియాయ, త్రిపురాంతకాయ,  పినాకినీ దుష్ట హరాయ నిత్యం,
               ప్రత్యక్ష లీలాయ మనుష్య లోకే, శ్రీ వైద్యనాథాయ నమశ్శివాయ.
అంతా ఒక్క గంటలో స్నానాలు కావించి తయారు అయిపోయాము.  నల్గురమూ కలిసి వైద్యనాథ దర్శనానికి బయలుదేరాము.  గుడి హోటల్ నుండి సరి గ్గా ఒకటిన్నర కీ. మీ. ల దూరంలో వుంది.  గుళ్ళో రద్దీ పలుచగా వుంది. ఈశ్వరుని జ్యొతిర్లింగ క్షేత్రాలలో పర్లీ వైద్యనాథ ఆలయానికి ఒక ప్రత్యేకత వుంది. ఇక్కడ సాధారణంగా రద్దీ తక్కువగా వుంటుంది.  ఈశ్వర అభిషేకం మనమే స్వయంగా చేసుకోవచ్చు.  పూజారుల వేధెంపులు అస్సలేవుండవు.
ఉదయపు పూట గుడి ఆవరణలోనే స్వామి అభిషేకానికి కావలిసిన ఆవుపాలు, ఆవు పెరుగు, ఆవు నెయ్యి, గంగాజలం, చందనం, తేనె, భస్మం మొదలైన ద్రవ్యాలు నామమాత్రపు ధరకు లభిస్తాయి.  కౌంటరులో అభిషేక రుసుము (రూ.20/-) చెల్లించి స్వయంగా లేదా బ్రాహ్మణుని సాయంతో అభిషేకం చేసుకోవచ్చు.  మంత్రం చెప్పిన బ్రాహ్మణుడు కూడా ఇచ్చిన దానితో తృప్తి పడటం చూసాము.  ఇంకొ విషయం - గుడిలోకి వెళ్ళేటప్పుడు సెక్యూరిటీ తనిఖీలు అస్సలు లేవు.  మేము జేబులో సెల్ ఫోన్ పెట్టుకునే ప్రవేశించాము. 
ఆ రోజు ప్రదోషకాల వేళ మేము స్వయంగా రుద్ర నమక చమకాలతో స్వామిని సేవించుకున్నాము.  గర్భ గుడి విశాలంగా ఒకేసారి 10 మంది ఈశ్వరుని చుట్టూ కూర్చొని అభిషేకించుకునేలా వుంది.  స్వామి గర్భగుడి బయటనే పార్వతీ దేవి దర్శనం లభిస్తుంది.  గుడి బయటి ఆవరణలో విఘ్నేశ్వర దేవాలయం, నారద మహర్షి గుడి, కుబేర ప్రతిష్ఠిత ఈశ్వర లింగం,  త్ర్యంబక లింగం, ఘృష్ణేశ్వర లింగం వంటి ఉప ఆలయాలు వున్నాయి. అనంతరం ఆలయ ఆవరణలోని నారద ముని ఆలయం వద్ద కూర్చున్ని చంద్రశేఖరాష్టకం, లింగాష్టకం, దారిద్ర్యదహన స్తోత్రం, పరమేశ్వర మానసపూజ, శివ తాండవ స్తోత్రం  మొదలైన శ్లోకాలను పఠించాము.  ఆలయ అంతర్ ఆవరణలో రాతితో నిర్మించబడిన ఎత్తైన ఒక దీప స్తంభం అగుపించింది.  గుడి బయటకు రాగానే దేవాలయము వారు నిర్వహిస్తున్న నిత్యాన్నదాన మంటపంలో స్వామి వారి ప్రసాదాన్ని భుజించాము.  ఆ నిత్యాన్నదాన మంటప నిర్వహణ చాలా శ్రద్ధతో శుచిగా నిర్వహిస్తున్నారు.   కోరినన్ని చపాతీలు, రెండు రకాల కూరలు, అన్నం తో కడుపు నిండేలా కొసరి కొసరి వడ్డించారు.   హోటల్ రూముకి చేరేసరికి రాత్రి గం.9.00 లు అయ్యింది.  ప్రయాణ బడలికతో ఇట్టే నిద్ర పట్టేసింది.
05.03.2015 – గురువారం - ఉదయం గం.7.00లు.:
ఉదయాన్నే నిద్ర లేచి అంతా అభ్యంగనాలు ఆచరించి స్వామి అభిషేకానికి ఆలయానికి బయలుదేరాము.  మేము అభిషేక ద్రవ్యాలు కొని గర్భగుడిలోనికి ప్రవేశిస్తూంటే ఒక బ్రాహ్మణుడు అభిషేకం చేయిస్తానని, ఎంత ఇచ్చిన తృప్తిగా తీసుకుంటానని చెప్పాడు.  ఉదయపు అభిషేకం ఆ బ్రాహ్మడి పౌరహిత్యంలో నల్గురమూ కూర్చొని తృప్తిగా చేసుకున్నాము.  బ్రాహ్మణుడు లఘున్యాసక సహితంగా అభిషేకం చేయిస్తూ, మధ్యలో మాకు అభిషేక ద్రవ్యాలు అందించడంలో సహాయపడ్డాడు.  కుటుంబ సమేతంగా జ్యోతిర్లింగానికి చేసుకున్న ఆ అభిషేక సేవ మనస్సుకు ఎంతో ఆనందాన్ని,  తృప్తిని ఇచ్చింది.  గర్భగుడిలోనే ఇంకొంత సేపు స్వామి సేవలో గడిపి బయటకు వచ్చాము.  వైద్యనాథునె సేవను మనము ఎన్ని గంటలైనా ఆనందంగా చేసుకోవచ్చు.  మొత్తం మీద మేము గుళ్ళోనే సుమారు 2 గంటలు గడిపాము.
అప్పటికి సమయం ఉదయం 9.30 గం.లు అవుతోంది.  ఇక వైద్యనాథునినుండి సెలవు తీసుకొని ఆనాటి మా ప్రయాణం ప్రారంభించాము.  ఆనాటి మా ప్రయాణంలో లాతూరు, నీలంగా, బసవకల్యాణ్, జహీరాబాదు ల మీదుగా హైద్రాబాదు (సుమారు 375 కీ.మీ.లు) చేరుకోవడం.  దూరం కొంత పెరిగినా రోడ్డు బాగుంటుందని ఈ మార్గాన్ని ఎంచుకున్నాము.  ముందుగా దారిలో అంబాజొగై లో “పోహా” అల్పాహారం కావించి బయలుదేరాము.  లాతూరు వరకు హేవే మీద ప్రయాణం జోరుగా సాగింది. అక్కడనుండి “నీలంగా టౌను” కి వెళ్ళే రోడ్డెక్కాము.  సన్నటి రోడ్డైనా  చక్కగా వుండటంతో కారుని పరిగెత్తించాను.  నీలంగా టౌన్ సమీపంలో రోజా పూల తోటలు, పుదీనా తోటలు అగుపించడంతో కారుని ఆపి ఆ తోటల్లో ప్రవేశించాము.  దూర ప్రయాణం చేస్తున్నపుడు ఇలా పొలాల్లో, తోటల్లో కొంత విహరిస్తే మనస్సుకూ ఆహ్లాదంగా వుంటుంది, ప్రయాణ బడలిక తీరుతుంది, కారుకి కూడా కొంత రెస్ట్ దొరుకుతుంది తోటల యజమాని కుటుంబంతో ఆత్మీయంగా కొంత సేపు ముచ్చటించామువారు ఇచ్చిన పుదీనా ఆకును, రోజా పూలను తీసుకొని మళ్ళీ మా ప్రయాణం ప్రారంభించాము.
 
మధ్యాహ్న భోజన సమయానికి కర్ణాటక రాష్ట్రం లోని బసవ కళ్యాణ్ నగరాన్ని చేరుకున్నాము. భోజనం బసవ కళ్యాణ్ లోని గాయత్రీ రెస్టారెంట్ లో కావించాముఉత్తర భారత వంటలు చక్కటి  రుచితో అద్భుతంగా వున్నాయి.  కడుపు నిండా తిన్న తర్వాత కొంత సేదతీరి, 108 అడుగుల బసవన్న విగ్రహాన్ని దర్సించున్నాము.  సమయాభావం వల్ల బసవకళ్యాణ్ కోటను, అక్కమ్మ గుహలను దర్శించలేకపోయాము.
  కొంత ముందుకు సాగేసరికి ద్రాక్షా పళ్ళ తోటలు అగుపించడంతో కారుని వాటి ప్రక్కగా నిలిపి తోటల్లోకి ప్రవేశించాము.   ద్రాక్షా పళ్ళు పక్వానికొచ్చి గుత్తులు గుత్తులుగా కనులవిందు చేస్తున్నాయి పండ్ల తోటలో పద్మజా వైషూలకు కొన్ని ఫోటోలు తీసాముకొన్ని ద్రాక్షాపండ్లను కొన్న తర్వాత మళ్ళీ మా ప్రయాణం మొదలైంది.
అంతలో మా కారు బాంబే-హైద్రాబాద్ జాతీయ రహదారిని ఎక్కింది.  బాంబే - హైద్రాబాదు జాతీయ రహదారి రెండు వరుసల రోడ్డు విస్తరణ పనులు వేగంగా సాగుతున్నాయి. అవి గమనించుకుంటూ పిల్లల నవ్వులతో కేరింతలతో మా కారు హైద్రాబాదు వైపు దూసుకుపోతోంది.